Nước mắm nhĩ hay nước mắm cốt nhĩ luôn là một tên gọi thân thuộc với bất kỳ người Việt Nam nào, có khi là cả ở nhiều nước trên thế giới cũng đã biết đến và mê mẩn thứ gia vị đặc trưng này. Thế nhưng người ta không biết rằng nước mắm cũng được chia thành nhiều loại khác nhau để sử dụng.
Chính vì thế mà bạn đã từng nghe đến cái tên “nước mắm nhĩ” hay “nước mắm cốt nhĩ” chưa? Bạn có tò mò liệu rằng thứ nước mắm ấy có khác gì so với nước mắm thông thường mình dùng hay không? Và cách để phân biệt chúng như thế nào nữa chứ. Hãy cùng đi tìm hiểu sự khác nhau giữa nước mắm nhĩ và nước mắm cốt nhĩ nhé.
Các bài viết bạn có thể quan tâm:
Thùng 6 chai nước mắm nhỉ 40 độ đạm Làng Chài Xưa
Thùng nước mắm Nhỉ Làng Chài Xưa vị Xuất Khẩu
Nước mắm nhỉ cá cơm than Làng Chài Xưa Thùng 6 chai
Thùng nước mắm nhỉ cao cấp Làng Chài Xưa đỏ
Nước Mắm Tĩn: Nước Mắm Ngon – Nước Mắm Phan Thiết
Mục lục
Nguồn Gốc Của Cái Tên Nước Mắm Nhĩ – Nước Mắm Cốt Nhĩ Nguyên Chất
Có phải bạn hay thường nghe đến cái tên “nước mắm nhĩ”? Bạn đã bao giờ tự hỏi vì sao người ta lại đặt cái tên đó chưa? Thường thì những cái tên hầu hết sẽ được đặt theo những điểm gì đó liên quan đến quá trình hay xung quanh sự vật sự việc ấy. Và cái tên nước mắm nhĩ cũng vậy, nó được bắt nguồn từ việc người ta thu hoạch nước mắm trong các thùng chứa lớn khi nước thành phẩm được ủ qua nhiều tháng mà thành chảy ra.
Tuy nhiên vì sao người ta lại phân biệt ra thành nước mắm nhĩ và nước mắm cốt nhĩ? Vì cái tên “nhĩ” thật ra là chỉ về việc những giọt nước mắm nhỉ ra, hay còn gọi là rò rỉ ra từng giọt từ lỗ nùi ở đáy thùng chứa sau rất nhiều tháng ủ chượp, rồi để người ta phải hứng lấy chính là những giọt nước mắm chất lượng nhất, giàu độ đạm nhất, màu sắc cũng như mùi vị có sự đặc trưng riêng. Rồi dần dần từ đó người ta gọi thứ nước mắm ấy là nước mắm nhĩ.
Tham khảo: Top 10 thương hiệu nước mắm truyền thống – nước mắm ngon
Thế Nào Là Nước Mắm Cốt Nhĩ – Nước Mắm Nhĩ?
Thế nhưng, loại nước mắm được lấy ra đầu tiên nhất, có độ đạm cao nhất và quý nhất ấy chính là nước mắm cốt nhĩ, hay người ta hay còn gọi là nước mắm rin. Đặc trưng của nước mắm rin này chính là mùi vị mặn vừa phải, có độ ngọt thanh dịu và sự sánh đặc của thịt cá. Tuy nhiên vì nếu rút càng nhiều đợt đầu này thì độ đạm trong thùng ủ sẽ giảm đi rất nhiều, ảnh hưởng đến đợt lấy thành phẩm tiếp theo, chính vì vậy mà nước mắm rin (nước mắm cốt nhĩ) chỉ được lấy ra với số lượng ít mà thôi.
Còn nước mắm nhĩ, sau khi người ta đã lấy hết đi nước cốt đầu tiên, tiếp tục ủ thêm muối vào cá để thu hoạch đợt tiếp theo, thì thành phẩm này mới được gọi là nước mắm nhĩ.
Loại nước mắm cốt nhĩ thì thường còn được khá ít nơi bán trên thị trường, vì các nhà sản xuất sẽ sử dụng nó để pha đấu cho các đợt nước mắm có độ đạm thấp khác để bán ra ngoài thị trường.
Tham khảo: Nước mắm ngon – nước mắm nguyên chất và cách chọn lựa
Nước Mắm Nhĩ Còn Có Nhiều Tên Gọi Khác Nhau
Người ta còn thường gọi nước mắm nhĩ là mắm nhỉ hay mắm kéo lù, hoặc thậm chí là mắm cốt. Thật ra cái tên gọi đúng nhất của loại nước mắm này chính là “mắm nhỉ”. Vì chính cái việc nước mắm được nhỉ ra từ thùng chứa mà người ta gọi luôn thành tên như vậy, nhưng rồi sau thời gian, không hiểu vì thuận miệng hay đọc lái đi mà rồi ai ai cũng thân quen với cái tên mắm nhĩ từ lúc nào không hay. Thế là cái tên nước mắm nhĩ cũng từ đó mà thành cho đến tận bây giờ.
Cho những bạn chưa thật sự rõ thì những giọt nước mắm nhĩ này được hình thành khi trọng lượng riêng bên trong thùng chứa lớn, khiến cho độ đạm cao được lắng hết xuống dưới đáy thùng chứa, và khi đó sự rò rỉ theo quy luật thẩm thấu chất lỏng này ra ngoài, chúng ta thu được mẻ nước mắm đầu tiên mà được gọi là nước mắm cốt nhĩ, hay là nước mắm rin. Đợt kéo rút tiếp theo sẽ cho ra nước mắm nhĩ, cũng vẫn chứa độ đạm cao và hương vị đặc trưng thơm ngon.
Sự Khác Nhau Giữa Nước Mắm Nhĩ Và Nước Mắm Cốt Nhĩ
Vậy rút cuộc thì giữa nước mắm nhĩ và nước mắm cốt nhĩ có sự khác nhau gì nhiều hay ảnh hưởng đến chất lượng món ăn khi đem xào nấu, nêm nếm hoặc dùng làm nước chấm hay không?
Sự khác biệt đầu tiên chính là việc nước mắm cốt nhĩ có độ đạm cao hơn so với nước mắm nhĩ, ngoài ra nước mắm cốt nhĩ còn có độ đậm đặc nhiều hơn nữa. Chính vì thế mà thường thì nước mắm cốt nhĩ sẽ không dùng để xào nấu trực tiếp mà sẽ phải pha thêm. Về nguyên tắc thì nước mắm rin này có thể làm ra 3 đến 4 chai nước mắm thông thường luôn.
Tiếp theo đó chính là sự khác nhau từ nguyên liệu để làm ra nước mắm. Với nước mắm nhĩ thì thường được làm từ 100% cá cơm tươi, theo phương pháp truyền thống mà để nguyên liệu lên men tự nhiên trong khoảng 15 đến 18 tháng trong thùng gỗ, thành phẩm có được nước mắm nhĩ với độ đạm tầm trên 35 độ.
Còn nước mắm cốt nhĩ thì có thể được chế biến từ vài loại cá khác nhau như cá cơm, cá nục,… Tuy nhiên vẫn làm theo phương pháp truyền thống giống nhau, và tùy vào từng vùng miền mà công thức hay cách chế biến có thể khác nhau, nhưng nước mắm cốt nhĩ vẫn phải là thứ nước được lấy ra từ đợt đầu tiên.
Ngoài ra, hai loại nước mắm trên còn được phân biệt bởi màu sắc và mùi vị nữa. Nước mắm nhĩ thì sẽ có màu hổ phách, vị thơm ngào ngạt và vị ngọt đậm đà. Khác với nước mắm cốt nhĩ, có màu vàng rơm hay vàng nhạt, vị thơm nhưng không quá đậm, rõ mùi của thịt cá, vị cũng mặn vừa phải và để lại hậu vị ngọt thanh trong miệng.
Một Số Vùng Làm Nước Mắm Nhĩ Cá Cơm Ngon Nổi Tiếng
Hiện nay thì chỉ còn một số nơi còn tiếp tục sản xuất nước mắm nhĩ theo phương thức truyền thống, trong số đó thì phải kể đến những vùng có chất lượng nước mắm nổi bật là Phan Thiết, Phan Rang, Nha Trang, Phú Quốc…
Nước mắm nhĩ Phan Thiết
Nơi đây được biết đến với các loại nước mắm ngon, có công thức từ làng chài đến 300 năm, và có nguồn cá cơm đặc biệt chất lượng. Cá và muối được ủ chượp trong thùng gỗ với thời gian đều là từ 12 đến 18 tháng trong quy trình nghiêm ngặt. Đặc biệt là loại nước mắm Tĩn truyền thống được khôi phục và phát triển lại cho đến bây giờ. Những chiếc tĩn gốm vừa sang trọng lại bảo quản được lâu hơn, giúp cho nước mắm ngon hơn khi không phải tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời.
Xem thêm: https://nuocmamtin.com/cach-lam-banh-mi/
Nước mắm nhĩ Phú Quốc
Người ta vẫn luôn lầm tưởng cái nôi của nước mắm là Phú Quốc, nhưng thật ra Phan Thiết mới là nơi đầu tiên phát triển nước mắm. Tuy nhiên phát huy và kế tục được từ Làng chài Phan Thiết, cộng với nguồn cá cơm và vị mặn đặc trưng của muối ở đây đã khiến cho Phú Quốc nổi tiếng với nước mắm nguyên chất có màu cánh gián đậm, trong và mùi đặc trưng, cực kỳ thích hợp với các món xào, ướp hay dùng làm nước chấm.
Nước mắm nhĩ Phan Rang
Thừa hưởng chút nắng gió khi có các rặng núi bao quanh ở cả 3 phía Bắc, Nam và Tây. Có lẽ vì thế mà nước mắm ở vùng đất này cũng mang sự đặc trực khác biệt so với nhiều nơi khác. Nước mắm có màu sắc đậm, hương vị cũng mặn mà nhưng đầy tự nhiên và giàu đạm nữa.
Xem thêm bài viết về cách pha nước mắm ngon tại đây: https://nuocmamtin.com/uncategorized/tin-tuc/cach-pha-nuoc-cham-ngon/
Nước mắm nhĩ Nha Trang
Ở đây cũng có những công thức riêng biệt cổ truyền để chế biến ra nước mắm, tuy nhiên còn có sự kết hợp của kiến thức khoa học để tạo nên sự khác biệt của thương hiệu nước mắm 584 Nha Trang. Với công thức cho lượng muối thấp, vị mặn vừa phải để thích hợp với đông đảo người nội trợ sử dụng, nguồn cá được đánh bắt từ vùng biển Nha Trang và Trường Sa là 2 nơi được cho là có nguyên liệu cá tốt nhất để làm ra nước mắm truyền thống.
Nói tóm lại thì dù là nước mắm nhĩ hay nước mắm cốt nhĩ thì nước mắm nói chung vẫn là một thứ gia vị mang quốc hồn quốc túy của dân tộc, dù ở vùng miền nào, dù có được sử dụng công thức gì đi chăng nữa thì nước mắm vẫn là thứ làm nên sự đậm đà cho vô vàn món ăn ngon, là một gia vị không thể thiếu trong mỗi gian bếp của các gia đình.
Có thể bạn quan tâm: Cách pha nước chấm bún chả ngon như người Hà Nội
Lời kết
Và nếu như bạn đang băn khoăn trong việc lựa chọn cho mình loại nước mắm nào chất lượng, đủ độ dinh dưỡng cũng như phù hợp cho nhiều món ăn, làm nước chấm thì tại sao không thử tìm đến với thương hiệu nước mắm Tĩn, với công thức 300 năm tuổi từ làng chài Phan Thiết – cái nôi của nghề nước mắm, lại còn có bán cả loại nước mắm nhĩ độ đạm cao và cả nước mắm Rin đựng trong tĩn gốm nữa chứ. Sẽ là một lựa chọn đúng đắn cho các nhà nội trợ đấy nhé.